آموزش، مهمترين شرط گويندگي خبر است
مهناز شيرازي سالها بهعنوان يكي از گويندگان مطرح خبر فعاليت ميكرد؛ هرچند مدتي است از گويندگي خبر فاصله گرفته، اما هنوز دغدغههاي بسياري درباره اين حوزه دارد. او در اين مصاحبه راز موفقيت سالها گويندگياش را در توسل به حضرت فاطمه زهرا(س) قبل از هر اجرا ميداند و اين كه هميشه سعي ميكند، معلوماتش را به روز نگه دارد. او عقيده دارد خاصيت صداي زنان اين است كه شكوه و زيبايي بيشتري به خبر ميدهد و به همين دليل بسياري از گويندگان اخبار مطرح جهان را زنان تشكيل ميدهند.
طي سالهاي اخير تلويزيون سعي کرده نيروهاي تازهكار را در عرصه خبر جذب كند. اين رويه را چگونه ميبينيد؟
بين نحوه گزينش اخبارگوهاي نسل قديم و جديد تفاوتهاي زيادي وجود دارد و همين تفاوتها هم در نوع خودش باعث بروز اختلافهايي در اجرا شده است، چون قبلا در كنار گزينشهايي كه انجام ميشد آموزش هم بهطور مكمل قرار داشت. البته شايد اين حرف به مذاق نسل جديدي كه در اين عرصه فعاليت ميكند چندان خوش نيايد، اما فكر ميكنم آنها هم بخوبي ميدانند اين حرفها از روي دلسوزي و براي ارتقاي سطح كار آنهاست وگرنه دور از ذهن به نظر ميرسد، نسل من و چهرههايي امثال قاسم افشار، محمدرضا حياتي، فواد بابان و… بخواهد به آنها حسادت كنند يا به نوعي به دنبال رقابت با آنها باشند، چون ما جايگاه خودمان را از سالها پيش با گذران عمرمان در اين حرفه به دست آوردهايم؛ اما نكته اين است كه بخشي از نيروهايي كه اکنون گزينش شدهاند از استانداردهاي يك گوينده خارج هستند. وقتي وارد اين عرصه شديم براساس آزمون و شرايط خاصي پلهها را يكي يكي طي كرديم. ما طي چند سال قبل كميتهاي را به عنوان كميته گويندگان داشتيم كه من و آقاي حياتي عضو آن بوديم و كساني را كه علاقهمند به كار گويندگي بودند، مورد ارزيابي قرار ميداديم و افراد مناسب را از ميان آنها براي اين حيطه انتخاب ميكرديم. در ضمن براي اين افراد منتخب شرايطي را هم در نظر ميگرفتيم مثلا ميگفتيم صاحب اين صدا بعد از آموزشهاي لازم براي اخبار علمي ـ فرهنگي مناسب است يا اينكه بهتر است در بخش سياسي يا ورزشي مشغول به كار شود.
يعني به نظر شما خود صداست كه تعيين ميكند مناسب كدام سبك خبرخواني است؟
بله، ما براساس صدا، نوع چهره و فرم اجرا اين تفكيك را قائل ميشويم. اساسا صداي يك گوينده خبري كه اخبار ورزشي را اجرا ميكند با فردي كه خبر سياسي ميخواند كاملا متفاوت است. البته پس از مدتي ديدم آنچه ما ميخواستهايم صد درصد اجرا نشده است. در هر حال نبايد فراموش كرد براي گويندگي خبر صرفا دانستن تئوري علمي كافي نيست و فرد بايد به لحاظ تجربي و عملي هم به طور كامل با اين فن آشنايي داشته باشد، مثلا استادي كه به تدريس اين رشته ميپردازد بايد كار را به شكل عملي انجام داده باشد تا بتواند تجربياتش را در اختيار هنرجويان قرار دهد و به او نحوه مقابله با مشكلات را به شكل تجربي آموزش دهد چون وقتي دوربين خبر روشن ميشود و اجراي زنده روي آنتن ميرود شما بايد توانايي مقابله با مشكلات احتمالي را داشته باشيد و اين با كمك تجربه و مديريت علم حاصل ميشود: اگر من فقط يكسري مسائل تئوري را بدانم، دليل نميشود گوينده خوبي باشم، چراكه برخي در نفس كشيدن درست هم مشکل دارند.
يعني نفس كشيدن در گويندگي هم قوانين خاص خودش را دارد؟
صد درصد. تنفس اساس كار گويندگي است، چون نفس كشيدن صحيح باعث ميشود شما بدرستي بر استرستان غلبه كنيد. وقتي فرد اين نكته ساده و در عين حال كليدي را نداند، خب طبيعي است نميتواند بدرستي استرس خودش را كنترل كند و روي نحوه كارش هم تاثير ميگذارد.
نسل ما پلهپله به جايگاهي كه اينك دست يافته، رسيده و شايد به همين علت است قدر این جايگاه را ميداند و براي حفظ آن تلاش ميكند
اگر شما به قبل نگاهي بيندازيد ميبينيد با وجود سادگي كه در دكور و نوع رنگبندي لباسها وجود داشت و تعداد شبكههاي ما از دو شبكه تجاوز نميكرد، اما مردم به گويندگان آن نسل علاقهمند بودند در حالي كه طي اين سالها با وجود تغييرات گسترده و هزينههاي آنچناني در دكور و بهكارگيري رنگ و لعاب و گسترش فناوري هنوز گويندهاي نتوانسته جا پاي نسل قبل بگذارد.
پس به نظر شما بكارگيري فناوري نتوانسته تاثيري در جذاب كردن اين سبك برنامهها در تلويزيون داشته باشد؟
فناوري به تنهايي هيچ گاه نميتواند در اين عرصه تاثيرگذار باشد، بلكه در كنار نيروي متخصص، ماهر و حرفهاي است كه ميتواند به يك عنصر اثرگذار تبديل شود.
شما هم مدتي است از عرصه خبر كنارهگيري كردهايد و تنها از دوره خاطرهساز دهه ۶۰ و ابتداي ۷۰ يك نفر باقي مانده است. با توصيف شما، نسل جديد نميتواند جايگزين خوبي براي همدورهايهاي شما شود.
من هميشه از ورود نيروي جوان و تازهنفس در كار استقبال ميكنم، اما معتقدم اين كار بايد پله پله انجام شود و مراحل خاص خودش را طي كند و جهشي نباشد. اگر اين پلهها طي نشود و فرد شتابزده به آن چيزي كه بايد دست پيدا كند ديگر قدر آن جايگاه را نميداند و ارزش چنداني براي آن قائل نخواهد بود.
پس به نظر شما اين افراد با استعداد هستند، اما بستر آموزشي براي رشد آنها فراهم نيست؟
بله، من اعتقاد دارم اينها بايد در كنار نيروي متخصص آموزش ببينند وگرنه علم اين كار شايد در چهار برگه كاغذ جمع شود، اما خب نحوه بهرهگيري از آن، فن خاص خودش را دارد. به عقيده من باید از افرادي نظير آقاي افشار، بابان، حياتي و ساير دوستاني كه بازنشسته شدهاند در عرصه آموزش استفاده شود. با قاطعيت ميگويم اگر نيروهاي گزينشي زير نظر اين افراد متخصص آموزش ببيند طی مدت شش ماه به يك گوينده خبر در سطح خوب بدل ميشوند.
طي چند سال اخير از همكاراني كه در شهرستان هم فعاليت ميكنند، دعوت به كار ميشود. نظرتان راجع به اين نوع بهكارگيري نيرو چيست؟
من مخالف اين ورودها نيستم، اما باز هم در حرفهايم به بحث آموزش اشاره ميكنم. اساسا نوع كار و خبرخواني تهران با شهرستان متفاوت است و بايد آموزشهايي در اين باره ببينند تا بتوانند موفق عمل كنند.
با توجه به تاكيدي كه شما بر آموزش داريد ابتداي فعاليتتان چه مراحلي را گذرانديد كه به جايگاه فعلي دست يابيد؟
وقتي وارد اين عرصه شدم هنوز ديپلمم را نگرفته بودم و جوان بودم، اما زمينهاي كه در آن مقطع فراهم بود شوق يادگيري را در من افزون ميكرد. آن زمان بعد از پشت سر گذاشتن آموزشهاي مختلف بايد مدتها در تحريريه مينشستيم و صرفا نگاه ميكرديم و سپس به ما اجازه ميدادند به استوديو، آن هم راديو، برويم و كنار گويندگان بنشينيم و به اجراي آنها نگاه كنيم، بعد اعلام زمان و مكان كنيم، مثلا بگویيم: ساعت ۱۴، اينجا تهران است، صداي جمهوري اسلامي ايران. بعد از طي اين مرحله كه ماهها به طول ميانجاميد اجازه ميدادند ما خبر دوخطي اعلام هوا را به عنوان نفر سوم بخوانيم و بعد ما را به كابين تلويزيون منتقل ميكردند، سپس به بخش خبري استان و شهرستان و … نسل ما پلهپله به جايگاهي كه اينك دست يافته، رسيده و شايد به همين علت است قدر این جايگاه را ميداند و براي حفظ آن تلاش ميكند.
ما چشمداشتي به مسائل مالي نداشتيم و تنها عشق در كار معنا ميداد، ولي خب الان برخي میخواهند يكشبه ره صد ساله بروند.
گر آن مهناز شیرازی بدست آرد دل مارا به خال هندویش بخشم سه من قند و دو خرما را 😉 🙂
اونطور که شنیدم ایشون ازدواج نکرده و مجرد هست
خانم شیرازی زیبا بوده و اجرای خوب و صدای دلنشینی داره و باوقار و با شخصیت و با کلاس هست من که از سالها قبل طرفدارشم و بهشون علاقه و ارادت خاصی دارم
اطلاع دارین خانم شیرازی متولد چه سالی هست ؟ و چه تحصیلاتی دارن؟ با تشکر
خانم شیرازی در مصاحبه اش به آقای قاسم افشار خوب اشاره ای کرد. به نظر منم ایشان گوینده بسیار خوبی بود که الان جاش در تلویزیون واقعا خالی هست!!! 🙁
خانم مهناز شیرازی شیک و با کلاس و باشخصیت و باوقار بوده و سطحش بالاتر از تلویزیون هست…
ایشون زیبا و خوش صدا هم هست
هرجا هست موفق باشه 🙂
خانم شیرازی بهترین گوینده خبر بود .
خانم شیرازی متولد چه سالی هست؟